اسید سولفوریک

〔 اسید سولفوریک 〕

 نوعی اسید معدنی است که از عناصر گوگرد، اکسیژن و هیدروژن تشکیل می‌شود و فرمول شیمیایی آن H₂SO₄ است. این ماده یک مایع بی‌رنگ، بی‌بو، و با گرانروی بالا است که در آب انحلال پذیر بوده و واکنش ترکیب شدن آن با آب بسیار گرمازا است.

اسید سولفوریک یک اسید بسیار قوی است که با نام های مختلف جوهر گوگرد، اسید باتری، سولفات هیدروژن، هیدروژن سولفات، اسید سولفین، روغن ویتریول و سولفوریک اسید شناخته شده است.

اسید سولفوریک صنعتی

با توجه به نیاز صنایع مختلف اسید سولفوریک صنعتی با غلظت‌های متفاوتی در صنعت تولید می‌شود. بالاترین غلظت تولید شده‌ی سولفوریک اسید 98 درصد است که از جوشاندن تری اکسید گوگرد ساخته می‌شود. از اسید سولفوریک صنعتی با غلظت 80 درصد برای تولید اسید گلوور، سولفوریک اسید با غلظت 70 درصد در تولید کود، سولفوریک اسید با غلظت‌های 32 تا 35 برای تولید باتری‌های اسیدی و غلظت 10 درصد اسید سولفوریک صنعتی رقیق است.

کاربرد سولفوریک اسید در صنایع شیمیایی

1- کاربرد سولفوریک اسید در تولید مواد شیمیایی

اسید سولفوریک صنعتی یک ترکیب شیمیایی بسیار مهم در صنعت است که در تولید بسیاری از مواد شیمیایی از جمله هیدروکلریک اسید، نیتریک اسید، فسفریک اسید و …. کاربرد دارد.

2- کاربرد سولفوریک اسید در تصفیه فلزات

بیشترین کاربرد سولفوریک اسید برای جدا کردن فلزات از کانی‌های محتوی آن‌ها است. فلزات هنگام استخراج به صورت سنگ فلز استخراج می‌شوند و ناخالصی‌های بسیاری دارند. از سولفوریک اسید برای جداسازی این ناخالصی‌ها از فلزات و تغلیظ فلزات استخراج شده استفاده می‌شود.

3- کاربرد سولفوریک اسید در رسوب زدایی از فلز

هم سولفوریک اسید و هم هیدروکلریک اسید به منظور حذف ناخالصی‌های فلزات استفاده می‌شوند. در این زمینه هیدروکلریک اسید بهتر عمل می‌کند ولی سولفوریک اسید ارزان‌تر است. به همین دلیل مقرون به صرفه بودن معمولاً سولفوریک اسید به هیدروکلریک اسید ترجیح داده می‌شود.

4- کاربرد سولفوریک اسید در ساخت ابریشم مصنوعی

همان‌طور که می‌دانید ابریشم پارچه‌ای بسیار گران است و استفاده از ابریشم طبیعی در تمام لباس‌ها به دلیل قیمت بالای آن تقریباً غیر ممکن است. ابریشم مصنوعی پارچه‌ای با خواص ابریشم طبیعی است که با استفاده از سولفوریک اسید ساخته می‌شود. ابریشم مصنوعی پارچه‌ای از جنس سلولز است که از چوب تهیه شده است. الیاف سلولز در محلول تترا آمین مس حل شده و مایعی که ساخته شده با اسید سولفوریک صنعتی ترکیب می‌شود تا الیاف ابریشم مصنوعی ساخته شود. ابریشم مصنوعی در خالی که یک پارچه‌ نرم و ظریف است اما خاصیت ابریشم طبیعی در عایق حرارتی بودن را ندارد.

5- کاربرد سولفوریک اسید در ساخت نوع باتری‌های اسید سرب

در ساخت باتری خودروها به صورت گسترده‌ای از سولفوریک اسید استفاده می‌شود. بدین صورت که ابتدا سولفوریک اسید را رقیق کرده و سپس به عنوان یک مایع الکترولیز از آن استفاده می‌شود.

6- کاربرد سولفوریک اسید در کشاورزی

یکی از کاربردهای سولفوریک اسید در کشاورزی کمک به برداشت سیب زمینی است. در فرآیند برداشت سیب زمینی ساقه‌های سیب زمینی یک عنصر مزاحم برای ماشین آلات مخصوص این کار هستند. بنابراین قبل از شروع برداشت کشاورزان به ساقه‌های گیاه سیب زمینی سولفوریک اسید می‌زنند تا ساقه‌ها خشک شوند و مقاومت خود را از دست بدهند. پس از اینکه سولفوریک اسید به ساقه‌ی گیاه سیب زمینی برخورد می‌کند موجب خشک شدن و فرو ریختن آن می‎شود و در حقیقت در هنگام برداشت سیب زمینی دیگر ساقه‌ای وجود نخواهد داشت.

یکی دیگر از موارد استفاده از سولفوریک اسید در صنعت کشاورزی استفاده از این ماده در باغات پسته است. یکی از موارد مهم در جذب مواد غذایی توسط درختان از خاک، ph خاک است. ph به طور مستقیم روی میکروارگانیسم موجود در خاک و جذب مواد غذایی تأثیر می‌گذارد و مشخص می‌کند که گیاه چه موادی را از خام جذب کند. در باغات پسته خاک پس از مدتی شروع به قلیایی شدن می‌کند و در نتیجه‌ی آن گیاهان عناصری خاص را از خاک جذب می‌کند و موجب کمبود آن عناصر در خاک می‌شوند. این کمبود روی رشد و باردهی درختان تأثیر منفی می‌گذارد. در نتیجه از اسید سولفوریک صنعتی برای متعادل کردن ph خاک استفاده می‌شود تا خاصیت قلیایی به وجود آمده در خاک خنثی شود.

7- کاربرد سولفوریک اسید در تولید داروهای شیمی درمانی

سرطان یک بیماری خطرناک است و داروهای این بیماری نقش حیاتی برای بیماران سرطانی دارند. سولفوریک اسید در ساخت و تولید داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند نقش بسیار مهمی دارد.

                               * تجزیه و تحلیل اسید سولفوریک شیمی نوابغ * 【 Sulfuric acid analysis  】

               * برگه اطلاعات ایمنی ماده سولفوریک اسید * 【   MSDS Sulfuric acid  】